معماری سنتی کهن ( بخش دوم ) 

 الف :معماری سنتی

    روستای کهن نیز بنا به شرایط و موقعیت جغرافیایی خود( کوهستانی ) و تجارب مردم آن دارای معماری ای است که در شکل غالب خود چیزی است همانند معماری روستاهای مناطق خراسان - شیراز- یزدو... روستاهای مناطق خشک و گرم حداقل دارای این ویژگی عام می باشند که اولین اندیشه سازندگان خانه ها می بایست در سمت و سویی باشد تا ساکنین آن را از گرمای شدید تابستان و سرمای گزنده زمستان محافظت نماید .

    مواد و مصالح ساختمانی خانه سازی دراین روستا تا پیش از آشنایی با ساخت و سازهای شهری شامل سنگ - خشت و چوب با ملات گل - خاک و گچ بوده است.

    پلان ( کار شیو) ساختمانها عموما مربع یا مربع مستطیل با زوایای نه چندان یکسان که متناسب با نیاز هر خانوار بصورت کوچک یا بزرگ ساخته می شده است . بنا به شرایط زیستی در نظام کشاورزی روستایی غالبا اتاقهای مسکونی بطور نامنظم در امتداد نسبی یکدیگر یادر اطراف فضای در نظر گرفته شده برای یک خانه با چندین خانوار بنا می شده است.

    بدلیل موقعیت کوهستانی روستا و در دسترس بودن آسان سنگ بیشتر شالوده ( پی ) دیوار اتاق و حصار خانه ها از سنگ با ملات و بیشتر بدون ملات ( سنگ چین ) ایجاد می شده است . سقف اتاقها اعم از محل سکونت - محل پخت نان ( تنور ) - آغل و... گنبدی( ضربی یا گهواره ای ) و با حشت خام  با ملات خاک وگچ و در مواردی نیز به صورت تیر چوبی ساخته می شده است.

    در حالت اخیر ( سقف چوبی ) با استقرار تیر چوبهایی بر روی دیوارو سپس روی تیر چوب ها را با چوبهای نازک و شاخه های درختان یا هیزم پوشانده و سپس بر روی آنها قشری خاک و در نهایت با کاه گل سقف صاف و مسطح با قدری شیب برای برون رفت آب باران ایجاد می کردند.

ديوار چيني:

     قبلا گفتیم که دیوار چینی بدون هر گونه ملات در معماری این روستا کاربرد فراوانی داشته است.  از سنگ بعنوان اصلی ترین ماده کار استفاده می کرده اند . بدلیل سهولت دستیابی به سنگ و مقاومت قابل توجه آن در مقابل هرگونه فرسودگی استقبال فراوانی از آن برای  ساخت دیوار حصار خانه و باغها می شده است. شیوه کار  در سنگ چینی این گونه بود که استاد دیوار چین با خبرگی  و مهارت خاصی سنگهای ریز و درشت را در یک چفت و بست ساده طوری بر روی هم می چید که دیوار ی مقاوم و مورد دلخواه را بوجود می آورد. در وسط دیوار عمدتا شن ریز و درشت ریخته می شد . هم اکنون نیز از سنگ برای پی سازی ساختمانهای به سبک شهری استفاده می شود اما فاقد ویژگی دیوار چینی است.

    دراینجا لازم می داند از دیوار چینان روستا در بیش از نیم قرن گذشته یعنی مرحوم کربلایی محمد ابراهیمی و مرحوم حسین محمودی" حسین میرزا" نام برده شود. روحشان شاد و یاد و خاطره شان گرامی باد.

 

ادامه در معماری روستا(بخش سوم)